تنقید دی وبا وسیب کوں سیوی وانگوں کھادی ویندی ھِ

وسیب نال پیار کرن والے ہزار ہا بھیرا ھن تِ ہر آون والے ڈینہیں اپنڑی محبت دا اظہار کریندے رھاندن، ہر بھیرا دی محبت دا اپنڑاں طریقہ اظہار ہوندے، لیکن محبت دی انتہا اچ پتہ نی لگدا کہ کیھڑے ساڈے لفظ اساڈی ذات کوں اپنڑیں ھی خلاف کر ڈیندن، زبان نال محبت دا تقاضا اے ھِ کہ وسیب نال جڑی ہر شہ کوں جان توں ودھ تِ عزیز سمجھوں تِ ٹھر تِ ہر مخلص سرائیکی کوں ھاں نال لاوں، ایں ویلے ہر سرائیکی سیاسی پارٹی تحریکاں ایں جدوجہد اچ ھن کہ صوبہ مل ونجے، آساں وی صوبے دے حامی ہیں اُوں صوبے دے جیندی بنیاد مضبوط ہووے، لیکن بنیاد دے بغیر مضبوط کیتے صوبے دی خواہش بے معنی ھِ ، تِ مضبوط بنیاد ایں ویلے تک ممکن ھِ جیں ویلے تک سبھ بھیرا اپنڑی دل صاف کر تِ ھک صف اچ کھڑے نا تھیسن اتحاد دی حقیقی مثال قائم نا کریسن صوبہ تاں دور سبھ مل تِ ڈو ویگا زمین وی نی گھن سکدے، اتنے سال گزرن دے باوجود صوبے دا نعرہ حقیقت دے قریب نی تھئیا ایندا صرف اور صرف قصور ایہا ھِ کہ سبھ کول ایں بارے سوچن دا نا وقت ھِ تِ نا ھی ایں پاسے آندے ہیں، سویر توں گھن تک اے گالھیں کریندے ھیں کہ اون بھیرا نے اے کیتا او بھیرا لٹی پِ اُو بھیرا چنگا نظر نی آندا او بھیرا دی سنگت گندی ھِ تِ ایہو جئے الفاظ نال اپنڑی ھی وسیب نال جڑے بھیراواں بارے اپنڑی سوھنڑی سوچ دی عکاسی کریندے ہیں، ڈینہیں بہ ڈینہیں جیئں شہ کوں منزل آدھے ھیں او منزل کینی مزید قوم کوں گمراہی تِ نقصان دے نیڑے کریندے ویندے ہیں۔ چاہے او کہیں تحریک دا لیڈر ھِ یا سیاسی پارٹی نال جڑا انسان اگر اوندا تعلق وسیب دے نال ھِ تاں اُو زبان دی پاسبانی دی بجائے اپنڑی قوم دیاں خامیاں کوں ھائی لائٹ کرن اچ اہم کردار ادا کریندا پِ ، سوشل میڈیا ہوئے یا وٹس اپ ہوئے اخبار ہووے یا کوئی پبلک دی جگہ ہر جا تِ سرائیکیاں کوں نیچ ذات ڈکھایا ویندا پِ تے ایندے قصور وار سبھ ہیں چاہے او لیڈر ہووئے چاہیئے کارکن ہووے یا ھک عام سرائیکی، سبھ اپنڑی شناخت چاھندن۔ پہچان سبھ دا حق ھِ کہ سرائیکی خطے کوں جتنا تقسیم کر ڈیتا گئے ایندا صلہ اتنا تاں ضرور بنڑدے کہ ایں خطے تِ وسن والے بھیراواں دا ثمر ھک صوبہ ہوئے تاکہ ایں خطے تِ وسن والے سرائیکی نوجوان وی اپنڑیں علاقے دی ترقی اچ اہم کردار ادا کر سکن، جیتھاں جیتھاں وسیب دا ناں آوندے اُتھاں اتھاں اکھیں سامنڑیں ہریالی ، دیہات اچ لگے درختاں دیاں ٹھڈیاں چھاواں تِ نہر دریاواں دے نال مٹی دی خوشبو دی مہک یاد آ ویندی ھِ ایں کوں وسیب آدھِ ہیں ۔ ویگاڑ پیدا کرن والا ہر اُو ذھن ھِ جو تفریق دا ذھن رکھے منہ تِ بھیرا بھیرا تِ دل اچ بغض رکھے ایہو جئے بھیراواں کوں سمجھاون ضروری ھِ کیونکہ اِے سبھ حالات دی پیداوار ھنِ جو حالات انہاں اپنڑی زندگیاں اچ اپنڑی نظراں نال ڈیکھدن انہاں کوں اپنڑاں نصیب سمجھدن تِ سویر توں رات تک ایہو حالات رھاندن، آساں سبھ مل تِ اگر اپنڑی تحریراں دے نال کہیں کوں تحفہ اچ تنقید دی سوچ ڈیسوں تاں رات سمن توں پہلے اپنڑیں ضمیر توں اچ ضرور پچھسوں کہ اج آساں کتنے بھیراواں کوں تنقید دا تحفہ ڈیتا کیتنے بھیراواں دی ذات تِ گالھ کیتی، تِ ھک ہفتے اچ ھی توبہ کرن دا دل کریسی، آساں پاکستان آزاد تھیون توں گھن تِ ھن تک صرف اور صرف جھومریں ، میلے ، جلسے جلوس ، لیڈراں دی سوہنڑیں خاب کوں حقیقت سمجھدے آئے ھیں تِ ھن وی سمجھدے پِ ھین تِ اون ویلے تک سمجھدے رہاسوں جیئں ویلے تک شعور نا آسی، تِ شعور خدائی طور تِ نی آ ویندا ایندے واسطے تعلیم دا ہوون لازمی ھِ ، تساڈی تعلیمی ادارے، تساڈے انصاف کرن والے ادارے، تساڈے گورنمنٹ ادارے جو تساڈی داد رسی سنڑن او سبھ دے سبھ پنجابی زبان دے ہتھ اچ ھن، تساں صوبے دا نعرہ لاو آساں نال ھیں لیکن اے سوچ گھینو صوبے بنڑن دے بعد وی ایہو سسٹم تساڈے خطے تِ راج کریسی اور کل وی روون اپنڑاں نصیب سمجھسوں، بہوں بھیراواں نال ملاقات دا سلسلہ رہاندے تِ سب ایہو آدھن کہ آساں نواباں دے نال رہ رہ تِ غلامی دی زندگی کوں نصیب بنڑاں گھیدے اور ھن تک غلام ھیں، بالکل میں وی ایہو اکھینداں کہ آساں اج غلامیاں دیاں زنجیراں کوں زیور سمجھ تِ پا تِ فخر نال آکھیندے ودے ھیں کہ صوبہ گھینسوں، اے نا ممکن ھِ ، زنجیراں نال محبت قوم کوں آزاد نی کریندی تِ جو جیل اچ قید رہاون سوہنڑاں سمجھن تاں انہاں کوں نا ھی وسیب چنگا لگدے تِ نا ھی وسیب نال جڑی کہیں شہ یا بھیرا نال محبت کرن کوئی مقصد انہاں دی نظر اچ اہمیت رکھیندے،قسمت نال چند تحریکاں لیڈراں دے نال چلن تِ لیڈر سارا ڈینہوار اپنڑیں کارکنان کوں اے آدھن کہ دیوار توڑنی ھِ ۔۔۔۔ دیوار توڑو ۔۔۔۔ سر مار تِ توڑو ۔۔۔۔۔۔ تِ بھیرا اتنے بھولے ھن کہ سر مار مار تِ دیوار توڑن اچ مصروف ھن۔۔۔۔ شعور تِ عقل دا تقاضا اے ھِ کہ دیوار توڑن واسطے اُزار گھن تِ آوں تاکہ دیوار جلدی توڑ سکوں تِ اپنڑیں سر نا پھاڑوں، اج زندہ ہزاراں مثالاں ملدن کہ سرائیکی سرائیکی بھیراواں دے سر پھاڑی پِ ھن اے صرف تِ صرف قوم اچ مفاد پرست عناصر جو لیڈر شپ دے دعوے کریندن اُو سرائیکی خطے دے درد دی آواز نا ھی سنڑدن تِ نا ھی محسوس کریندن یا سب سمجھ کہ انجان بنڑ بھاندن، اگر اے سسٹم چلدا رہاسی تاں معذرت نال آساں صوبہ تاں دور اپنڑی گلی دی سوھلنگ بنڑاون جوگے وی نا رہاسوں، آساں سرائیکی ویلفیئر آرگنائزیشن ھک غیر سیاسی ویلفیئر ادارہ ھِ اور ایندا مقصد جہالت ختم کرن تِ عام انسان دی تربیت کرن ھِ ، مستحق بالاں کوں غلامی دیاں زنجیراں ڈیون دی بجائے تعلیم دے زیور ڈیون دی جدوجہد کریندی پئی ھِ، آساڈا منشور خیرات ڈیون والے سسٹم کوں ختم کر تِ مستقل بنیاداں تِ ہر سرائیکی خاندان کوں معاشی طور تِ مستحکم کرن ھِ تاکہ ہر گھر دا سربراہ اپنڑیں پیراں تِ کھڑا تھئی تِ اپنڑیں بالاں کوغلامی دی زندگی دی بجائے تعلیم ڈے سکے، سیاست نا چنگی لگدی ھِ نا ھی سیاسی کہیں تحریک دا حصہ ھیں، گھر اچ ٹکر مک ونجے تاں پہلے بندہ نعرے لاون نی وینداں مزدوری کر کے آٹا گھن آندےتِ بالاں واسطے روٹی دا بندوبست کریندے، جیئں سیاست یا تحریکاں دی ہواواں وسیب اچ چلاون دی کوشش کیتی ویندی پئی ھِ اُو سوچ صرف اور صرف دیوار اچ ٹکراں مار تِ اپنڑیں سر پھاڑن والی گالھ ھِ ، وقت دی ضرورت اے ھِ کی آساں پہلے پہل اپنڑی بنیاد مضبوط کروں تِ اے صرف تِ صرف اوں ویلے ممکن ھِ جیئں ویلے آساں اپنڑیں وسیب اچ وسن والے ہر بال کوں اُوندا بنیادی حق تعلیم ایندے بغیر جو وی کوشش جدوجہد کر گھینوں مزید ھک صدی بئی ضائع کریسو تِ خاک اچ مل ویسوں، اپنڑیاں زندگیاں حسد ، کینا ، بغض تِ لسانیت دی بھٹی اچ ساڑن توں بہتر ھِ محنت دے نال اپنڑیں بالاں کوں لائق بنڑاوں تاکہ کوئی آساڈی نسلاں کوں انگوٹھا چھاپ نا سڈھے جو بھیرا دعوی کریندے ھن کہ آساں فرزندِ وسیب ہیں وسیب دے بال ھیں تِ وسیب دیاں دیہاں ھیں انہاں توں درخواست کریساں کہ زبان نال محبت پیدا کرو حقیقی معنی اچ وسیب دی خدمت آساڈا اولین فرض ھِ ہر لیڈر اپنڑیں اندر ویلفیئر دا جذبہ پیدا کرے، اگر ھک روٹی نال ھک بھیرا دا ڈھیڈ بھر سکدے تِ ڈوجہی روٹی کہیں مستحق دے گھر تک پہچاون نال او ھک روٹی چار حصیاں اچ تقسیم تھیسی تِ ادھی ادھی روٹی کھا تِ بھک توں مرن والے بھیرا دعا کریسن ماں دے بعد مستحق دی دعا سیدھی اللہ دی بارگاہ اچ ویندی ھِ تِ اے دعاوواں آساں سبھ کوں دنیا تِ آخرت اچ کامرانی نصیب کریسن، خدارا! حالات تِ وقت دی ضرورت کوں سمجھو، کٹ پتلی بنڑن توں بہتر ھِ علیحدہ تھیئ تِ اپنڑیاں زندگیاں بالاں دے مستقبل بنڑاون واسطے مختص کر تِ ونجو، اگر تساڈی ھک نسل پڑھ گئی تِ آون والے ڈینہاں اچ صوبہ وی ہوسی تِ صوبہ چلاون والے سرائیکی خطے اچ وسن والے سوہنڑیں سہرے وی ہوسن، فی الوقت ! جعلی تحریکاں ، جعلی رنگ و ڈھنگ تِ نمائش ڈیکھا تِ لٹن والے عناصر توں احتیاط کرو تِ ھک ویلفیئر سسٹم اپنڑی قوم اچ بنڑاو تاکہ ڈوکھ درد ، مصیبت اچ ھک ڈوجہے دے نال مونڈھا رلا تِ کھڑے تھیوں، کہیں دی اے جرت نا ہووے کہ او سرائیکی قوم کوں حقارت نال ڈیکھے تِ نازیب الفاظ بیان کرے، اللہ سبھ بھیراواں کوں اپنڑی امان اچ رکھے تِ تحریر نال کوئی تکلیف تھئی ہووے معذرت ! سوچ کوں بدلن لازمی ھِ تاکہ اپنڑیں سرائیکی خطے دی بنیاد کوں مضبوط کر سکوں تِ اپنڑاں حق وادی سندھ تِ ایں سرائیکی خطے دا ناں سرائیکستان گھن سکوں۔