الرئيسيةمضامینفیصل شہزاد چغتائیمحمد علی جناح دی فوٹو نوٹ تے چھپݨ تے کیا تھئیا؟

محمد علی جناح دی فوٹو نوٹ تے چھپݨ تے کیا تھئیا؟

محمد علی جناح، جئیں ویلے پاکستان دے کرنسی نوٹ تے پہلی واری فوٹو چھپی تاں کیا تھیاء

ٹرانسلیٹسن ـ تحریر: فیصل شہزادچغتائی
پاکستان پہلا کرنسی نوٹ

یہ 24 دسمبر 1957 کا واقعہ ہے جب سٹیٹ بینک آف پاکستان نے پہلی مرتبہ سو روپے مالیت کا ایسا کرنسی نوٹ جاری کیا جس پر بانی پاکستان محمد علی جناح کی تصویر چھپی ہوئی تھی۔ سبز رنگ کے اس کرنسی نوٹ کے دوسری جانب بادشاہی مسجد لاہور کا عکس تھا۔

اے کرنسی دے نوٹ ھیکو ویلے ءچ لاہور ، کراچی تے بنگلہ دیش جو اوں ویلے ڈھاکہ ھا توں جاری تھئے ، ایں نوٹ تے اسٹیٹ بینک آف پاکستان دے اوں ویلے دے گورنر عبدالقادر دے دستخط ھن جو اردو زبان اچ کیتے گئے ھن ، اے پاکستان دے پہلے کرنسی نوٹ ھن جنہاں تے کوئی انسانی تصویر شائع تھئی۔

محمد علی جناح دی فوٹو والے ایں نوٹاں دے جاری تھیوݨ دی دیر ھائی کہ اوں ویلے دے علماء تے دیگران دی طرفوں ھبڑ دھبڑ شروع تھئی گئی۔

ایں سلسلے دی پہلی خٻر ٢٠ دسمبر ١٩٥٧ دے روزنامہ جنگ اچ شائع تھئی ۔ صدر مرکزی جمعیت علمائے پاکستان مولونا عبدالحامد بدایوانی نے ایں تے شدید احتجاج کریندے ہووے آکھیا کہ بانی پاکستان دی زندگی اچ ڈاک دے ٹکٹ تے انہاں دی تصویر شائع کرݨ دے معاملے تے پیدا تھئیا ھِ تے بانی پاکستان نے ایں عمل کوں نا پسند کیتا ھا۔ انہاں دے مطابق بانی پاکستان نے اپنڑی زندگی اچ ایہو مناسب سمجھا ھا کہ ڈاک ٹکٹاں تے چندر تارے یا کہیں مشہور پاکستانی عمارت دی فوٹو ڈیتی ونجے

ایویں سبھ پاکستان دستور پارٹی دے صدر مولانا اسد القادری نے سب اسلام پسند عوام توں اپیل کیتی کہ ا وایہو جئے کرنسی نوٹاں دا بائیکاٹ کریسن جنہاں تے بانی پاکستان دی فوٹو ہووے تاکہ حکام کوں مجبور کیتا ونج سکے کہ او جاری تھیوݨ والے نوٹ واپس گھنن۔

اسی طرح کُل پاکستان دستور پارٹی کے صدر مولانا اسد القادری نے تمام ’اسلام پسند عوام‘ سے اپیل کی کہ وہ ایسے کرنسی نوٹوں کا بائیکاٹ کریں جن پر بانی پاکستان کی تصویر ہو تاکہ حکام کو مجبور کیا جا سکے کہ وہ جاری کردہ نوٹ واپس لیں۔

ایں خبر اچ مرکزی جمعیت علمائے اسلام دے نائب صدر مولانا مفتی محمد شفیع دا بیان وی شائع تھیا جیندے اچ انہاں آکھیا کہ ٢٥ دسمبر کوں بانی پاکستان دے یوم پیدائش دے موقع تے بازاراں اچ سو روپے دا نواں نوٹ محمد علی جناح دی فوٹو دے نال رائج کیتا گئیا ھِ تے ایں بانی پاکستان دی یاد مناوݨ قرار ݙیتا گئیا۔

انتہائی افسوس دے نال آکھنڑاں پوندا ھِ کہ قائد اعظم تے پاکستان، آج کل نادان دوستاں یا دانا دشمناں دے ہتھ ایہو مظلوم ھن کہ انہاں دی ھک ھک یادگار کوں چݨ چݨ تے مٹایا ویندا پئے تے ستم ظریفی اے کہ اے سبھ کجھ انہی دا ناں گھن تے کیتا ویندا پئے۔

پاکستان پہلا کرنسی نوٹ
مولانا مفتی محمد شفیع دے مطابق بانی پاکستان اپنڑیں فطرت و طبعیت اچ جمہوری نظام دے خوگر ھن تے پاکستان اچ ایں نظام کوں شروع کرݨ پاروں ہر ممکن کوشش کریندے ھن، انہاں کوں قائد اعظم آکھݨ والیاں نے ہی ڈھا سال دے عرصے اچ قصر جمہوریت دی سیل نال سیل وجا ڈیتی ۔ اساݙی پارلیمنٹ تے گورنمنٹ سازشاں دا اڈہ بݨ تے رہ گئی ھِ
پاکستان کرنسی تے قائد دی فوٹو تدی مخالفت
اپنڑیں بیان اچ انہاں آکھیا کہ قائداعظم دیاں نیکیاں اچ ھک وڈی نیکی اےوی ھائی کہ انہاں پاکستانی سکے تے اپنڑیں یا کہیں بئے دی فوٹو لاوݨ کوں پسند نہ کیتا بلکہ انہاں دے سامنڑیں جئیں ویلے کہیں اے تجویز پیش کیتی گئی تاں انہاں ایکوں سختی نال رد کر ڈیتا، جو انہاں دا بہوں وڈا حکیمانہ تے تعلیمات اسلام دے عین مطابق اقدام ھا تے ڈوجہے اسلامی ممالک کیتے قابل تقلید عمل ھا۔
انہاں دی حیات اچ ایں ویلے اج وی آج تک انہاں دی اے سنت حسنہ قائم رہی لیکن اج انہاں دے یوم پیدائش تے انہاں قائد اعظم دے فدائیوں نے آخر کار ایکوں وی رخصت کر ڈیتا تے سو روپے دے نویں نوٹ تے قائد اعظم دی فوٹو چھاپ تے گویا قائد اعظم تے پاکستان دی وڈی خدمات انجام ڈیتی۔ اخبار دے مطالعے نال پتہ طلدا ھِ کہ کرنسی نوٹ تے قائد اعظم دی فوٹو دی اشاعت تے صرف دینی حلقے ھی معترض نہ ھن بلکہ ایں مہم اچ انہاں دا ساتھ ڈیوݨ والیاں اچ ناجائز حضرات وی شامل ھن۔
٣١ دسمبر ١٩٥٧ کون شائع تھیوݨ والی ھک خبر دے مطابق سرگودھا دی آٹھ مختلف مذہبی تے دیگر جماعتاں دے رہنماواں دا رہنماواں نے ھک مشترکہ بیان اچ آکھیا کہ پاکستانی نوٹاں تے چھاپݨ دے متعلق اسٹیٹ بینک آف پاسکتان دی نویں تجویز حکومت پاکستان دے دستور دے رہنما اصولاں تے ایں روح دے سراسر خلاف ھن حالانکہ پاکستانی حکام نے دستور دی وفاداری دا حلف گھن رکھا ھِ ایں ویلے ایں تجویز تے سخت احتجاج کریندے ہیں تے گورنر استیٹ بینک آف پاکستان تے حکومت پاکستان توں مطالبہ کریندے ہیں کہ او ایں قسم دی تجویز تے عمل درآمد نہ کرن جئیں نال پاکستان سکوں تے کہیں فرد دی فوٹو چھاپݨ دی رسم جاری تھیووے۔
پاکستان ھک جمہوری ملک ھِ تے اوتھاں بادشاہت پرستی دی یادگاراں کوں دوبارہ زنددہ نی کرنا چاھیدا۔ ایں بیان تے حکیم مشتاق امیر جماعت اسلامی سرگودھا رضا اللہ چنائی صدر جماعتاھل حدیث سرگودھا ، عبدالمجید مرزا صدر صرافہ ایسوسی ایشن سرگودھا ، عبدالرحمن صدر کلاتھ مرچنٹ ایسوسی ایشن سرگودھا ، محمد اسعمیل جنرل سیکریٹری جنرل مرچنٹ ایسوسی ایشن سرگودھا ، میاں محمد شفیع سیکریٹری انجم آرائیاں ریل بازار ، میاں محمد طفیل جنرل سیکرٹری کریانہ مرچنٹ ایسوسی ایسن شرگودھا تے عبدالخالق صدر انجم آرائیاں سرگودھا دے دستخط شامل ھن
ایں زمانے اچ اخبار اچ قارئین دے مراسلات شامل تھئے ھن جیندے اچ کجھ قارئین نے علماء دے احتجاج دی تائید کیتی ھائی جبکہ کجھ لوگاں نے اسٹیٹ بینک دے ایں اقدام کوں قابل تعریف قرار ڈیتا ھا ۔
قائد اعظم
اوں زمانے اچ کرنسی نوٹاں تے بانی پاکستان دی فوٹو چھاپے ونجݨ تے معروف شاعر احسان دانس نے اپنڑیں جذبات دا اظہار کریندے ہووے اے اشعار آکھے۔

دیکھوں، دیکھوں، کیا عجوبہ ہے، ذرا دینا اِدھر

قائد اعظم کی ہے تصویر سو کے نوٹ پر
ذہن بھٹکا ہے یہ کس کا، یہ ستم کس نے کیا؟
میری خوش طبعی میں شامل زہرِ غم کس نے کیا؟
مصلحت، کہہ کر زبانِ حال سی دی جائے گی؟
کیا اسی تصویر سے رشوت بھی لی، دی جائے گی؟
دل لرز اٹھے، نہ کیوں اِس خواب کی تعبیر سے؟
رات دن ہو گی سمگلنگ بھی اسی تصویر سے؟
کیا مسلماں اس طرح بھی لائیں گے مجھ پر عذاب؟
کیا اسی تصویر سے جا کر خریدیں گے شراب؟
لوگ کیا کھیلیں گے میری روح کی تنویر سے؟
ملک بھر میں کیا جوا ہو گا اسی تصویر سے؟
کلمہ گو کیا یوں بھی لوٹیں گے مرا صبر و قرار؟
کیا اِسی تصویر سے چکلوں میں ہو گا کاروبار؟
نوٹ پر تصویر، دانشؔ انحرافِ دین ہے

اے جناب قائد اعظم دی ھک توھین ھِ

علماء دے احتجاج دے باوجود کجھ ھی ڈینھ اچ اے معاملہ ٹھڈا تھئی گئیا تے او سلسلہ جو سو روپے دے کرنسی نوٹاں توں شروع تھئیا ھا دیگر نوٹاں تک وسیع تھئی گئیا تے پنجھ روپے تے ایں توں زیادہ مالیت دے تمام نوٹاں تے بانی پاکستان دی فوٹو شائع تھیوݨ لگی۔

ایتھاں ایں گالھ دا ذکر بے جا نہ ہوسی کہ تریھ اکتوبر ١٩٤٨ کوں ریاست بہاول پور نے ایہو ڈاک ٹکٹ جاری کیتا ھا جئیں تے بانہ پاکستان محمد علی جناح تے امیر آف بہاول پور سر صاددق محمد خان عباسی دی فوٹو شائع کیتی گئی ھائی۔ اے دنیا دا پہلا ڈاک ٹکٹ ھا جئیں تے محمد علی جناح دی فوٹو چھاپی گئی پاکستان دے ڈاکٹ ٹکٹاں دے بانی پاسکتان دی تصویر باقاعدہ طور تے ایتھاں پہلی واری ٢٥ دسمبر ١٩٦٦ کوں شائع تھئی ۔ اے ڈو ڈاک ڈکٹاں دا سیٹ ھا جیندی قیمت ١٥ پیسے ٥٠ پیسے ھائی۔

بشکریہ ۔ بی بی سی۔

مقالات ذات صلة

ترك الرد

من فضلك ادخل تعليقك
من فضلك ادخل اسمك هنا

الأكثر شهرة

احدث التعليقات