اپنڑی سوچاں ڊءِ آپ غلام ھین

تمام بھیراواں دی محبتاں دا مشکور ہاں کہ او میڈی تحریر پڑھدن تِ ایں غریب نال محبت دا جذبہ رکھیندن، کافی بھیراواں نے میسج تِ ای میل بھیجن جنہاں دے جواب وقت دی قلت دی وجہہ توں ڈیون تون قاصر ہاں لیکن میڈی محبتاں ہر سرائیکی فرد دے نال ھن جو دل صاف رکھیندے اور اپنڑیں وسیب نال مسلسل محبتاں دا ثبوت ڈیندا پئے ، سرائیکی کڈھیں ماڑا نی تھی سکدا کیونکہ ایندے خون اچ ملاوٹ ناں دی کوئی شئہ دستیاب کینی ایندا ڈی این اے شفاف ھِ لہو دا ھک ھک قطرہ توں وی خوشبو وسیب دی آندی ھِ ، سبھ سوہنڑیں ھن تِ بدنام کیوں ھن؟ اے گالھ سمجھ نی آندی ، جیئں ویلے ہر بھیرا دا دل سوہنڑاں ھِ اُو وسیب نال جڑی ہر شہ نال محبت وی کریندے تِ کیھڑی ایہو جی شہ ھِ جو اتحاد توں ہٹکی پئی ھِ کجھ بھیرا ادھن کہ مشکل دور چلدا پئے بالاں واسطے ٹُکر کماون اچ مصروف ہیں اگر اتحاد واسطے نکلدوں تاں بال بکھ نال مردن، تِ کجھ اَدھن اے فضول کم ھن ، تِ کجھ تاں بالکل لا تعلق نظر آندن، جو سرائیکی خاندان پڑھ لکھ گئین انہاں کوں پتہ لگ گئے کہ دنیا اچ اون دا مقصد کیا ھِ تِ جو بھیرا وقت دی چکی اچ خود پیسدے رہن انہاں دیاں نسلاں وی اج تک ایں چکی دے اچ پیسدیاں پئن ، کوئی پرسان حل نی لبھدا ، کوئی پاندھ نی لبھدا اتحاد نا کرن دا ، وسیب دے نال محبت وی ڈاڈھی ھِ سرائیکی وی الیندے ہیں ، سرائیکیاں نال پیار وی ھِ لیکن اظہار وی نی کریندے یا اظہار کرن اچ شرم محسوس کرین ، اَخر اے چپ کڈھن ٹوٹسی ، بہوں جا تِ دوست بھیرا لکھدے رھاندن کہ آساں غلامی اپنا گھیدی ھِ غلامیاں دیاں زنجیراں نال محبتاں رکھ گھیدن تِ قید کوں اپنڑاں مقدر بنڑائی بیٹھے ہیں کہیں بھیرا نے اے سوچے کہ اے زنجیراں کیھڑیاں ھن ؟ اے قید کیا شہ ھِ؟ اے غلامی کہیں ریاست دی غلامی نی ، اے کہیں حکمران دی غلامی نی ، اے کہیں زمیندار دی غلامی نی، اے غلامی در حقیقت اپنڑی غلامی ھِ اَسَاں سبھ اپنڑیاں خواہشات تِ نفس دے غلام بنڑن چکے ہیں تِ جیویں جیویں اساڈی نفس اساں کو استعمال کریندی ھِ اساں سبھ ہاں دے اچ ہاں ملیندے ودے ہیں ، چنگے برے کم کم اچ ہاں ، ہر انسان دی خوبصورتی اوندی چنگی سوچ تِ اخلاق دے دائرے تک مخصوص ہوندی ھِ لیکن زنجیراں جو اساڈیاں اپنڑیاں خواہشات ھن انہاں اچ خود اپنڑی ذات کوں قید کیتی پئے ہیں سوچاں ۔۔۔۔ صرف سوچاں ۔۔۔ سویر توں شام تک کھادی ویدن، ہر ڈوجہہ متوسط طبقے نال تعلق رکھن والا سرائیکی کہیں نا کہیں سوچ اچ گم رہاندے۔
اے سب وقت دی پیداوار ھِ سبھ سرائیکیاں دی نسل کشی دی خاطر کجھ چیزاں تساڈی صفاں اچ سجن بن کہ آون والے لوگاں نے تساڈی درمیان اے نفراتاں دا ماحول پیدا کیتے، جیویں اَدھے ہیں کہ آساں اپنڑی سوچ تِ مٹی پا تِ ڈوجہیاں دے آکھن کوں سوہنڑاں سمجھے اور ایہو اعتماد آساں سبھ اچ تفریق پیدا کر گئے اللہ تعالیٰ نے انسان کو اشرف المخلوقات دا درجہ ڈیتا جیندا مطلب ھِ او اپنڑیں نفع نقصان ، صحیح غلط دی پہچان کرے اور اے دنیا دا سفر مختصر ھِ ایں امتحان اچ صرف اے پوچھا ویسی کہ ماں پیو نال کیویں سلوک رکھا ، بھیراواں دے حقوق ادا کیتے، غریب رشتہ داراں دے حقوق پورے کیتے، محلے داراں تے محلے داراں دے رشتے داراں دے حقوق پورے کیتے؟ اے مختصر زندگی ھِ حقوق اللہ تاں اللہ بندے دی کہیں ھک خوبصورتی تِ معاف فرما ڈیسی لیکن جو حقوق العباد ھن انہاں کوں صرف اُو معاف کریسی جیندے نال این دنیا اچ رہ تِ زیادتی کیتی ہوسی۔
مختصر اے کہ حالات خود پیدا نی تھیندے کجھ مفاد پرست لوگ اپنڑی آپ دی واہ واہ کروان دی خاطر اساں بھیراواں کو آپس اچ لڑوا تِ فائدے چاتی پئن تِ اساں اپنڑی سوہنڑی سوچ کو استعمال کرن دی بجائے جذباتی تھئ ویندے ہیں کیا فائدہ اساڈے سرائیکی ہون دا سرائیکی دا مطلب ہی امن پسند قوم ھِ تِ کہیں شیطان دی گالہیں اچ آ تِ اپنڑیں گھر کوں بھا لاون نال بے گھر کون تھیسی ؟ دنیا کو انٹرٹینمنٹ چاھیدی ھِ او سبھ دی کھل اُڈیسی عزتاں رلسن تِ ایویں خوار تھیندے رہاسوں ، سبھ اے تاں تسلیم کریندے ہیوئے کہ ھک ڈینہیں ویلہ رخصت ھِ؟ جیئں ویلے سبھ اے تسلیم کریندے ہیں تِ کجھ معاملات اللہ دی بارگاہ اچ چھوڑ ڈیو بیشک اللہ صبر کرون والیاں کوں بہوں وڈا اجر ڈیندے۔ اگر کجھ کر سکدے وے تاں اپنڑیں درمیان محبتاں ، ملنساری ، تِ میل جول ودھاون دا درس ڈیو ، اگر اپنڑیاں خامیاں دنیا دے سامنڑیں رکھیندے ویسو تاں دنیا سن گھینسی تِ ایندے بعد تساں کوں کہیں نا کہیں ویلے مینھڑاں ضرور مریسی کہ تساں ایہو جئے لوگ ھیوئے ، آساڈی سرائیکی قوم اچ الحمداللہ بہوں خوبیاں ھن، ہتھ سوہنے دے ھن ، سوچاں تِ دل سوہنے دے ھن ، کوئی کم شاید ہی نادر شادر ایہو جیئا ہوئے جو سرائیکی نا کر سکدے ہوون ، ہر کام کو بہوں محنت تِ دل جوئی نال کریندے ہیں لیکن دنیا کماون دی خاطر آساں رشتے دوست عزیز محلے دار ، سنگتاں بھل گئے ہیں اساں اپنڑی زندگیاں کوں مخصوص کر گھیدے پیسہ کماون تک، تِ دوست کیتھاں رُل کھپ گئن کوئی پتہ کینی ۔۔۔ ماں پیو کیویں ھن کوئی پتہ کینی بس اَسَاں سوہنڑیں نظر آوں جھوٹی انا اپنڑیں ہی مونڈھے تِ چائی ودے ہیں ۔۔۔ ایویں جیویں بندہ اپنڑی ہی لاش اپنڑیں مونڈھے تِ چائی ودا ہووے، آساڈی حقیقی دوست اساڈے مخلص دوست ھن ، تِ اپنڑی پہچان اپنڑی سوہنڑی دھرتی ھِ جیندے اَسَاں سبھ وارث ہیں اگر سبھ مصروف تھئی ویسوں تاں باہر دے لوگ آ تِ آساڈی سوہنڑی دھرتی ، آساڈی ماں بولی زبان دے وارث بنڑسن ، کیونکہ جا خود چھوڑی ھِ انہاں دے واسطے انہاں کوں اے میسج ڈیتے کہ آساڈے اچ اتنی صلاحیت کینی کہ آساں اپنڑیں گھراں دی حفاظت کر سکوں تساں آو تِ آساڈے گھراں دی حفاظت کرو ، اساں اے میسج ڈیتے کہ آساں اتنے سالہاں توں اپنڑی گلی دی سوہلنگ بنڑاون جوگے کی تساں آو تِ سوہلنگ بنڑاں تِ ڈیو ، اساں اے میسج ڈیتے کہ اساں کمزور لوگ ہیں اساڈی مدد کرو ، اللہ نے کہیں کوں کمزور پیدا نی کیتا اساڈی سوچ اساڈی لالچ اساڈے مفادات اساڈی خواہشات نے خود اساکوں اے اج دے ڈینہیں تک پھجائے۔ پوری دنیا اچ اگر کہیں محنتی قوم دا ذکر آندے تاں ایندے اچ سرائیکی داں سرفہرست آندے چاہیے ایران ہوئے ، بغداد ہوئے یا برصغیر اچ قدیم عمارتاں ہوون انہاں عمارتاں دی تزیئن و آرائش ڈیزائننگ اے ثبوت ڈیندی ھِ کہ ایتھاں سرائیکیاں دیاں محنتاں تِ فن زندہ رہے جنہاں دی بدولت ثقافت جا جا تِ نظر آندی ھِ ہزاراں سالہاں توں جیئں ویلے زبان نی سنبھال سکے تاں رلدے گئے ہیں تِ استعمال تھیندے ودے ہیں تِ استعمال تھیندے رہاسوں جیئں ویلے تک اپنڑی سوچ اپنڑی اندر دی خوبصورتی کوں ظاہر نا کریسوں ، ماں وی بال کوں کھیر اوں ویلے ڈیندے ھِ جیئں ویلے بال روندے ، جیئں ویلے محبت دا اظہار ہی نا کریسوں تاں کیویں پتہ لگسی کہ آساں زمین دے نال کتنی محبت کریندے ہیں تِ سرائیکی خطے تِ رہاون والے ہر بھیراں نال دل اچ کتنی تعظیم رکھیندے ہیں ؟
اختتام تِ ہک محاورا تساں سبھ دی نظر لکھیساں کہ
تساں اپنڑی زندگی دے آپ ڈرائیور ہیوئے اپنڑی سیٹ تِ کہیں بئے کوں ناں بہاون ڈیو،
اللہ سبھ کو اپنڑی امان اچ رکھے تِ محبتاں دا درس ڈیو بھیرا کوں بھیرا سمجھو ذمہ داریاں واسطے وقت کڈھو ، ملن جلن نال ہی دلاں اچ محبتاں ودھدن ، اپنڑیں اندر دے انسان زندہ کرو ، ہک سرائیکی زندہ کرو ، سرائیکی لفظ ہی مکمل زندگی ھِ ۔