پاکستان دا افغان پناہ گزیناں دے قیام اچ مزید توسیع نا کرن دا فیصلہ
پشاور (مانیٹرنگ ڈیسک) پاک امریکا تعلقات اچ تعطل دے بعد ھک واری ول پاکستان اچ مقیم ١٤ لکھ افغان مہاجرین تے توجہ مرکوز تھئی گئی کیونکہ وفاقی حکومت نے انہاں دی واپسی کیتے ھک ھنگامی پلان بنڑاون دا فیصلہ کر گھیدا ھِ
ایں حوالے توں ریاستی تے سرحدی علاقیاں (سیفرون) دی وزارت دے ھک سینیئر اہلکار نے ڈسایا کہ حکومت ملک اچ مقیم پناہ گزیناں دے قیام اچ مزید توسیع نا ڈیسی۔ انہاں نے آکھیا کہ ٣١ جنوری دے بعد انہاں دے قیام دی مدت اچ توسیع نا کیتی ویسی تے پناہ گزیناں کوں اپنڑیں ملک واپس ونجڑاں ہوسی۔خیال رھاوے کہ پناہ گزیناں دی قانونہ طور تے قیام دی مدت گزشتہ سال ٣١ دسمبر 2017 کوں ختم تھئی گئی ھائی جیندے بعد وفاقی کابینہ نے انہاں دے ملک اچ قیام کوں صرف ھک ماہ دے واسطے ودھا ڈیتا گئیا ھا۔ ابتدائی پلان دے مطابق سیفرون دی وزارت نے رجسٹرڈ پناہ گزیناں دے قیام اچ ھک سال دی توسیع دا مشورہ ڈیتا ھا تاہم ذرائع دا آکھن ھا کہ قومی سلامتی کمیٹی نٖ فیصلہ کیتا ھا کہ افغان پناہ گزیناں کوں ھک سال دی توسیع نا ڈیتی ویسی۔ ایں حوالے نال پناہ گزیناں دے چیف کمشنر سلیم خان دا آکھن ھا کہ متعلقہ حکام وفاقی کابینہ کوں معاملہ ویچن توں پہلے انہاں دی واپسی دا پلان تیار کریسوں۔انہاں نے آکھیا کہ ہولڈرز دے درمیان مشاورت دے بعد پناہ گزیناں دی وطن واپسی دے منصوبے تے عمل درآمد تھئی گئیا ۔ حکام دی طرفوں ھک اندازے دے مطابق 25 لکھ توں زائد افغان شہری اسادے مک اچ رہائش پزیر ھن جیندے اچ رجسٹرڈ پناہ گزیناں دی تعداد 14 لکھ ھِ
ایندے علاوے حکومت نے گزشتہ سال اگست اچ ھک طویل مہم دے آغاز دے بعد ٧ لکھ غیر رجسٹرڈ افغان باشندیاں کوں رجسٹرڈ کیتا ھا۔ وزارت سیفرون ذرائع دا آکھن ھا کہ ہنگامی پلان چاراں صوبیاں دے متعلقہ حکام تے سیاسی قیادت دی مشاورت دے بعد تیار کیتا ویسی۔
ایں والے نال وزارت دے ھک بئے اہلکار دا آکھن ھا کہ لکھاں افغان دی واپسی آسان کم کینی تے ایندے اچ کم از کم ھک سال درکار ہوسی۔ انہاں نے آکھیا کہ سہ فریقی معاہدے دے تحت حکومت پناہ گزیناں کوں زبردستی پاکستان چھوڑن تے مجبور نی کر سکدی، انہاں دا آکھن ھا کہ شماریات دا اے منصوبہ افغان شہریاں دی واپسی واسطے ھک روٹ میپ فراہم کریسی۔انہاں نے آکھیا کہ ہنگامہ پلان تریھ حصیاں تے مشتمل ہوسی، جیندے اچ فہرستاں دی تیاری ، پناہ گزیناں دی رہائشی علاقیاں دی شناخت تے انہاں کوں کیویں واپس بھیجا ویسی شامل ہوسی۔ خیال رھاوے کہ افغان شہریاں دے برے وقت دا آغاز ایں ویلے شروع تھیا ھا جئیں ویلے سال نو تے امریکی صدر ڈونلڈ ٹرمپ دی طرفوں پاکستان کوں تنقید دا نشانہ بنڑایا گئیا۔ جیندے بعد وفاقی کابینہ دے یکطفہ فیصلے توں افغان شہری تے اقوام متحدہ دے ہائی کمشنر برائے پناہ گزیناں نے وی پریشانی دا اظہار کیتا جبکہ پشاور اچ پناہ گزیناں نے عمائدین نے وی ایں فیصلے تے ناراضگی دا اظہار کیتا تے ھک شوری بنڑاون دا اعلان کیتا ھِ کہ مہم دے ذریعے حکومت تے دباو پاتے کہ او ایں فیصلے تے نظرثانی کرے۔
رکن ملک عبدالغفار شنواری دا آکھن ھا کہ افغانستان اچ امن دی مکمل بحالی تک پناہ گزیناں دی واپسی ممکن کینی ایں والے ناض اساڈے عمائدین سینئر حکام ، سیاست داناں تے دیگر اسٹپک ہولڈرز نال ملاقات کریسن تے پناہ گزیناں دے قیام اچ توسیع تے گالھ مہاڑ کریسن۔ انہاں آکھیا کہ پاکستان کوں پناہ گزیناں دے قیام اچ ٣ توں ٥ سال تک توسیع کرنی چاھیدی ھِ کیونکہ افغانستان دے حالات ھک عام آدمی دی رہائس واسطے چنگے کینی۔
ڈوجہی جانب وفاقی کابینہ دے فیصلے تے یو این ایچ سی آر نے وی تحفظات دا آطہار کیتا ، اقوام متحدہ دی ایجنسی دے ترجمان قیصر آفریدی نے ھک پیغام اچ آھا کہ یو این ایچ سی آر کوں ایں گالھ تے تحفظات ھن کہ کیویں ١٤ لاکھ رجسٹرڈ افغان پناہ گزیناں کوں صرف ھک ماہ دی توسیع ڈیتی ونج سکدی ھِ
انہاں آکھیا کہ تریباں ١٤ لکھ افغانی مہاجرین رجسٹرڈ ھن جو اپنڑیں مستقبل توں متعلق غیر یقینی صورتحال نال ڈو چار ھن انہاں دا آکھن ھا کہ اے فیصلے ٣٠ نومبر 2017 کو تھیون والے 29 ویں سہ فریقی کمیشن دے اجلاس تے وی اثر انداز تھیسی ۔ جیندے مطابق افغان پناہ گزیناں کوں کم از کم ھک سال دی تسویع ڈیون تے زور ڈیتا گئیا ھِ
اقوام متحدہ دی ایجنسی نے آکھیا کہ اساں رضاکارانہ طور تے افغان پناہ گزیناں دی واپسی دے پروگرام دے تحت افغانستان ونجن والے ہر پناہ گزین کوں ٢٠٠ ڈالر فراہم کریندے پئے ھیں جبکہ تقریبا ٦٠ ہزار رجسٹرڈ افغان پناہ گزین ایں پروگرام دٖ تحت اپنڑیں گھراں کوں واپس ونچ چکے ھن لیکن ایں پروگرام کوں سردیاں دے باعث اکتوبر 2017 اچ معطل کر ڈیتا گئیا ھا جو مارچ اچ دوبارہ شروع تھیون دا امکان ھِ
